Doğum psikoloğu doğum öncesi, doğum anı ve doğum sonrasında özellikle annelere psikoterapötik destek sunan kişidir. Hamilelik sürecinde hormonlardaki değişikliklerin de etkisiyle bilinçaltı süreçler ortaya çıkabilmektedir. Doğum psikoloğunun amacı doğum öncesi anne adayı ile doğum sürecini etkileyebilecek hem bilinçaltı hem bilinç düzeyindeki negatif bilgileri ve tecrübeleri ile çalışıp doğum ve doğum sonrası ortaya çıkabilecek olası negatif sonuçları önlemeye çalışmaktır. Doğum anının bilinçaltı bir evrede gerçekleşmesi ve doğum anında bulunan herkesin özellikle de anne ve bebeğin bu tecrübeden en az olumsuzlukla çıkması doğum psikoterapisinin en önemli hedeflerinden biridir.
Hamile ve Doğum Psikoloğunun Görevleri:
- Gebe kalmadan önce kadın ve erkeğin ebeveyn kalma sebeplerini araştırır. Anne baba rolüne geçmeye hazırlık gebe kalmadan önce başlarsa çok iyi olur.
- Gebe kaldıktan sonra gebeliğin çeşitli dönemlerindeki psikolojik dalgalanmaları inceler ve gebe ile bunların açık ve net paylaşılması önemlidir.
- Gebenin kendi doğum hikayesini paylaşır ve üzerinde çalışılması gerekenler çalışılır. Özellikle gebenin doğum travması varsa doğuma girmeden çözülmesi önemlidir.
- Gebenin eşi ile ilişkisine bakılır. Gerekirse ilişkinin kalitesine destek olunur.
- Gebenin kendi ve eşinin ailesiyle ilişkisi incelenir, kendi ailesiyle ilişkisinde bir sorun var ise doğuma kadar çözülür.
- Gebenin doğumun kendisi veya doğum sonrası ile ilgili kaygıları varsa korkuları giderilir.
- Gerekirse telkin, hipnoz çalışmaları ile gebenin gevşemesi ve doğuma hazırlanması sağlanır.
- Gebenin ve babanın doğumdaki ihtiyaçları, istekleri, doğum tercihleri sıralanır.
- Baba adayı ile görüşme yapılır, doğuma girse de girmese de genel olarak eşine olan desteği önemlidir. Doğum esnası ve doğum sonrası ile ilgili baba adayının da varsa endişeleri ortadan kaldırılır.
- Gebenin özellikle annesi ile ve / veya ailedeki en yakın kadınlarla ( abla, kardeş, görümce) tanışır, gebe ile ilişkileri ve doğumla ilgili onu etkileme derecelerine bakılır. Doğum anı ve mahremiyetle ilgili bilgilendirme yapılır. Gebenin ve baba adayının ihtiyacına göre ailelerin ne zaman hastaneye çağırılacağı, nasıl çağırılacağı anlatılır, doğum takımının çalışmasından, ebe, doktor ve doğum psikologunun ayrı ayrı görevlerinden bahsedilir.
- Tüm hamilelik boyunca doğumda gebenin, doktorun, ebenin işine yarayacak tüm bilgileri sonradan analiz etmek için toplar.
- Hamilelik boyunca gebenin doktoru ve ebesiyle olan ilişkisini de dengeler.
- Doğum esnasında ortaya çıkabilecek herhangi bir tıkanıklık, doğumun uzaması, doğumun durması gibi durumlarda o hamilelik sürecinde elde edilen bilgileri doğumun yararına kullanmaktadır. Bazen küçük seanslar, gevşemeler, zihin alanı gibi çalışmaları yaptırarak doğumu durduran, akışını bozan durumlara müdahale etmektedir.
- Tüm doğum sürecinde gebe ile birlikte olan doğum psikoloğu gebenin tüm sürecini ve gelişimini takip eder ve hem kadının hem babanın hem ailenin, hem de en önemlisi bebeğin tüm olumsuz deneyimlerden en az etkilenmesini sağlamaya çalışır. Bu desteğin kalitesi, annenin doğum sonrası kendi ve bebeği ile ilgili duygularını etkileyerek doğum sonrası sık görülen hüzün ve depresyon süreçlerini azaltıp bebeğiyle oluşan bağlanmanın kalitesini arttıracaktır.
